6.3. Kullanıcıların izlenmesi
"Sırf paranoyaksın diye SANMA ki seni aldatmıyorlar..." - Kaynağı Bilinmiyor
Zaman zaman insanların sisteminizde tam olarak ne yaptığını bilmek isteyeceğiniz durumlar olacaktır. Belki çok fazla RAM kullanıldığını veya çok fazla işlemci etkinliği olduğunu fark etmişsinizdir. Sistemde kimlerin olduğunu, neleri çalıştırdıklarını ve ne tür kaynaklar kullandıklarını görmek isteyeceksiniz.
6.3.1. who komutu
Sistemde kimin olduğunu görmenin en kolay yolu who(1) veya w(1) yapmaktır. who, -->sistemde -->kimin oturum açtığını ve hangi port veya uçbirimde oturum açıldığını listeleyen basit bir araçtır.
user@server:~>whobjones pts/0 May 23 09:33 wally pts/3 May 20 11:35 aweeks pts/1 May 22 11:03 aweeks pts/2 May 23 15:04
6.3.2. ps komutu, tekrar!
Önceki çıktıda, aweeks kullanıcısının hem pts/1
hem de pts/2'de oturum açtığını görebiliriz,
peki ya ne yaptıklarını görmek istiyorsak?
ps -u aweeks komutunu verebilir ve aşağıdaki
çıktıyı alabiliriz:
user@server:~>ps -u aweeks20876 pts/1 00:00:00 bash 20904 pts/2 00:00:00 bash 20951 pts/2 00:00:00 ssh 21012 pts/1 00:00:00 ps
Buradan kullanıcının ps ssh yaptığını görebiliriz.
Bu, evvelce incelediğimiz ps'nin takviyeli kullanımıdır.
6.3.3. w komutu
who ve ps -u komutlarını kullanmaktan daha da kolayı w(1) kullanmaktır. w sadece sistemde kimin olduğunu değil, çalıştırdıkları komutları da gösterecektir.
user@server:~>waweeks :0 09:32 ?xdm? 30:09 0.02s -:0 aweeks pts/0 09:33 5:49m 0.00s 0.82s kdeinit: kded aweeks pts/2 09:35 8.00s 0.55s 0.36s vi sag-0.9.sgml aweeks pts/1 15:03 59.00s 0.03s 0.03s /bin/bash
Buradan çalışan bir kde oturumum olduğunu görebiliriz, bir uçbirim üzerinde bu belgede çalışıyorum :-) ve bash istemiyle boşta duran başka bir uçbirimim daha var.